اوروپا (آی) اوچون قایناغا باخین

{{Infobox planet
| name               = Europa
| alt_names          = Jupiter II
| adjectives         = Europan
| image              = Europa-moon.jpg
| caption            = Europa's trailing hemisphere in approximate natural color. The prominent crater in the lower right is [[Pwyll (crater)|Pwyll]] and the darker regions are areas where Europa's primarily water ice surface has a higher mineral content. Imaged on 7 September 1996 by ''[[Galileo (spacecraft)|Galileo]]'' spacecraft.
| bgcolour           = #a0ffa0
| discovery          = yes
| discoverer         = [[قالیلئو قالیله]]<br>[[زیمون ماریوس]]
| discovered         = 8 January 1610<ref name="IAUMoonDiscoveries"/>
| orbit_ref          =<ref name="horizons">{{cite web |url=http://ssd.jpl.nasa.gov/horizons.cgi |title=JPL HORIZONS solar system data and ephemeris computation service |work=Solar System Dynamics |publisher=[[ناسا]], Jet Propulsion Laboratory |accessdate=10 August 2007 }}</ref>
| epoch              = 8 January 2004
| mean_orbit_radius  = {{val|670900|u=km}}<ref name="factsheet">{{cite web |title=Overview of Europa Facts |work=NASA |url=http://solarsystem.nasa.gov/planets/profile.cfm?Object=Jup_Europa |accessdate=27 December 2007 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140326221921/http://solarsystem.nasa.gov/planets/profile.cfm?Object=Jup_Europa |archivedate=26 March 2014 |df=dmy-all }}</ref>
| eccentricity       = 0.009<ref name="factsheet"/>
| periapsis          = {{val|664862|u=km}}<ref group=lower-alpha>Periapsis is derived from the semimajor axis (''a'') and eccentricity (''e''): ''a''(1−''e'').</ref>
| apoapsis           = {{val|676938|u=km}}<ref group=lower-alpha>Apoapsis is derived from the semimajor axis (''a'') and eccentricity (''e''): ''a''(1+''e'').</ref>
| period             = {{val|3.551181|u=d}}<ref name="factsheet"/>
| orbit_circ         = {{val|4216100|u=km}}
| avg_speed          = {{val|13.740|u=km/s}}<ref name="factsheet"/>
| inclination        = 0.470° (to Jupiter's equator)<br>1.791° (to the [[ecliptic]])<ref name="factsheet"/>
| satellite_of       = [[موشتری]]
| physical_characteristics = yes
| mean_radius        = {{val|1560.8|.5|u=km}} (0.245 [[یئر]]s)<ref name="jplfact"/>
| surface_area       = {{val|3.09|e=7|u=km2}} (0.061 Earths)<ref group=lower-alpha>Surface area derived from the radius (''r''): 4π''r''<sup> 2</sup></ref>
| volume             = {{val|1.593|e=10|u=km3}} (0.015 Earths)<ref group=lower-alpha>Volume derived from the radius (''r''): <sup>4</sup>/<sub>3</sub>π''r''<sup> 3</sup></ref>
| mass               = {{val|4.799844|.000013|e=22|u=kg}} (0.008 Earths)<ref name="jplfact"/>
| density            = {{val|3.013|.005|u=g/cm3}}<ref name="jplfact"/>
| surface_grav       = {{val|1.314|ul=m/s2}} (0.134 g)<ref group=lower-alpha>Surface gravity derived from the mass (''m''), the [[gravitational constant]] (''G'') and the radius (''r''): G''m''/''r''<sup> 2</sup></ref>
| moment_of_inertia_factor = {{val|0.346|0.005}}<ref name="Showman1999">{{cite journal|last1= Showman|first1=A. P.|last2= Malhotra|first2= R.|title=The Galilean Satellites|url= https://archive.org/details/sim_science_1999-10-01_286_5437/page/77|journal= Science|volume= 286|issue= 5437|date= 1 October 1999|pages =77–84|doi= 10.1126/science.286.5437.77|pmid=10506564}}</ref> (estimate)
| escape_velocity    = {{val|2.025|u=km/s}}<ref group=lower-alpha>Escape velocity derived from the mass (''m''), the [[gravitational constant]] (''G'') and the radius (''r''): <math>\textstyle\sqrt{\frac{2Gm}{r}}</math></ref>
| rotation           = [[synchronous rotation|Synchronous]]<ref name=Geissler/>
| axial_tilt         = 0.1°<ref name="Bills2005">{{cite journal |last=Bills |first=Bruce G. |title=Free and forced obliquities of the Galilean satellites of Jupiter |date=2005 |volume=175 |issue=1 |pages=233–247 |doi=10.1016/j.icarus.2004.10.028 |bibcode=2005Icar..175..233B |journal=Icarus }}</ref>
| albedo             = 0.67&nbsp;±&nbsp;0.03<ref name="jplfact">{{cite web |last=Yeomans |first=Donald K. |date=13 July 2006 |title=Planetary Satellite Physical Parameters |publisher=JPL Solar System Dynamics |url=http://ssd.jpl.nasa.gov/?sat_phys_par |accessdate=5 November 2007 }}</ref>
| magnitude          = 5.29 ([[Opposition (astronomy and astrology)|opposition]])<ref name="jplfact"/>
| temperatures       = yes
| temp_name1         = Surface
| min_temp_1         = ≈&thinsp;50 [[kelvin|K]]<ref name="cyclo"/>
| mean_temp_1        = 102&nbsp;K (−171.15°C)
| max_temp_1         = 125&nbsp;K
| atmosphere         = yes
| surface_pressure   = 0.1 [[Pascal (unit)|µPa]] (10<sup>−12</sup> [[bar (unit)|bar]])<ref name="McGrathChapter">{{cite book |last=McGrath |editor1=Pappalardo, Robert T. |editor2=McKinnon, William B. |editor3=Khurana, Krishan K. |title=Europa |date=2009 |publisher=University of Arizona Press |isbn=0-8165-2844-6 |chapter=Atmosphere of Europa }}</ref>
}}

[[فایل:Europa-moon.jpg|بندانگشتی|سول|ناسانین هابل تلسکوپونون 1996 و 2016 جی گؤرونتولری اوزوندن، اوروپا آییندا، قالین بوزلار آلتیندا درین مایع سو اوقیانوسلاری نین اولماغی اونایلاندی]]
'''اوروپا''' یا '''ایکینجی ژوپیتر''' (اینگیلیسجه. Europa و Jupiter II) [[موشتری|ژوپیتر گزَگنی]] نین ان یاخین آیی و [[قالیلئو قالیلئ|قالیلئو]] تاپان آیلاری نین دؤردونجو کیچیک آیی، و [[گونش سیستمی]] نین آلتینجی ان بؤیوک آیی دیر. اوروپا آیی‌نی 1610جی ایلده قالیلئو تاپدی. 
اوروپا یئرین [[آی]]یندان بیر آز بالاجا دیر، سیلیکات، بوز-سولو قایالاردان دوزَلیب ، و دمیر - نیکل داشلاری دا واریدیر.

==اوروپادا سو و یاشاییش ==
[[فایل:EuropaInterior1.jpg|بندانگشتی|اوروپانین ایچی و سطحینده کی بوز اؤرتولو اوقیانوس]]موشتری نین بو آیینا آستروبیولوقلارین ماراغی سون ایللر داها دا آرتمیش‌دیر. 1996-جی ایلده ژوپیتر گزَگنینی آراشدیرماق اۆچون گؤندریلن قالیلئو اوزای گمی‌سی(فضا سفینه سی) اوروپانین آرخا طرفی‌نین گؤرونتوسونو یئره گؤندرمیشدی. بو شکیلده بوزلا اؤرتولو [[اوقیانوس]]ون اولدوغو آیدین گؤرونوردو. باخمایا‌راق کی، اوروپانین اوزونده حرارت یئردکی یاشام فورماسی اۆچون چوخ آشاغی‌دیر، آستروبیولوق‌لار همین اوقیانوسون جان‌لی‌لار اۆچون یاشاماق ائوی اولا بیلَجگینی سؤیلییرلر. یئرین اؤزونده بعضن جانلی‌لارین ائله اکوسیستم‌لرینی آشکار ائدیرلر کی، یاشامین یالنیز یئرده مۆمکون اولماسینی بیر داها شوبهه آلتینا آلیر. اؤرنک اۆچون، یئرین چوخ درین قات‌لاریندا، سوخورلاردا یالنیز سیلیسیوم المنتی (عنصر) ایله غذا یئیین و گلیشَن [[باکتری]]لر تاپمیش‌لار. بورادا دوروم ائله‌دیر کی، بیزه بللی اولان جانلینین وارلیغی بو سوخورلاردا غیر مۆمکون‌دور. باشقا بیر اؤرنک، وولکانلیقلار بعضی حال‌لاردا وولکان‌لارین کراترلرین‌دن(باتمیش یئرلری) گؤتورولموش نومونه‌لرده باکتریلرین اولدوغونو کشف ائدیرلر، رادیو اکتیو رئاکتورلاریندا، چوخ یوخاری تشعشوعون اولماسینا باخمایا‌راق، بعضی باکتریلرین یاشادیغینی معین ائتمیش‌لر. ایندی [[ناسا]] [[کالیفورنیا]] داغ‌لاریندا، آمئس آراشدیرما مرکزینه اؤزل آستروبیولوگی قورومو تاسیس ائتمیش‌دیر. ناسا-نین باشقا 11 قوروملاری ایله سیخ امکداش‌لیق ائدن بو اینستیتوتون عالیم‌لری بو یئنی ساحه نی گلیشدیرمک فیکرینده‌دیرلر.

==قالری ==
<gallery>
PIA20028_-_Europa%27s_varied_surface_features_(rotated).jpg|اوروپانین اوزونده کی بوزلارین آراسینداکی سینیقلار و چاتلاقلار
Galilean moon Laplace resonance animation.gif|قانیمید، آی او، و اوروپا آیلاری نین ژوپیترین اطرافیندا دولانمالاری
Europa,_Earth_%26_Moon_size_comparison.jpg|اوروپانین بؤیوکلوگو بیزیم یئر و آیین قارشیسیندا، اوروپا آشاغی سولدا
</gallery>

== قایناق ==
<references />